درمان کلسترول بالا، شش نکته ایی که باید بدانید.
کلسترول یک ماده چربی است که در خون شما گردش می کند. بدن شما مقداری کلسترول می سازد. بقیه را از غذاهایی که می خورید دریافت می کنید.
بدن شما برای ساختن سلولهای سالم و ساختن هورمون به مقداری کلسترول نیاز دارد. اما هنگامی که کلسترول بیش از حد دارید، در داخل رگ های شما جمع می شود و جریان خون را مسدود می کند.
داشتن کلسترول بالا بدون درمان می تواند خطر بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد.
دو نوع کلسترول وجود دارد:
کلسترول لیپوپروتئین با غلظت کم (LDL) نوعی ناسالم است که در داخل عروق شما جمع می شود.
کلسترول لیپوپروتئین با غلظت بالا(HDL) نوعی سالم است که به پاکسازی کلسترول LDL از خون کمک می کند.
اگر میزان LDL یا کلسترول کل شما خیلی زیاد باشد، پزشک می تواند تغییر سبک زندگی و داروهایی را برای بهبود آنها توصیه کند.
در اینجا چند نکته برای کمک به آوردن تعداد کلسترول در محدوده سالم ذکر شده است.
خطرات خود را مشخص کنید
کلسترول بالا ممکن است تنها تهدیدی برای قلب شما نباشد. داشتن هر یک از این عوامل خطر می تواند احتمال حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد:
سابقه خانوادگی بیماری قلبی
فشار خون بالا
سیگار کشیدن
عدم فعالیت بدنی
چاقی
دیابت
اگر هر یک از این عوامل خطر را دارید، با پزشک خود در مورد روش های مدیریت آنها صحبت کنید.
اهداف خود را بشناسید
از پزشک خود بپرسید چه مقدار برای کاهش کلسترول LDL و افزایش کلسترول HDL نیاز دارید. سطح زیر ایده آل است:
کلسترول تام: کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر
کلسترول LDL: کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر
کلسترول HDL: 60 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
بسته به سن، جنس و خطرات بیماری قلبی، سطح کلسترول هدف شما ممکن است کمی پایین یا بیشتر باشد.
رژیم خود را تغییر دهید
با ایجاد چند تغییر در رژیم غذایی می توانید تعداد کلسترول خود را به سطح سالم برسانید. از غذاهایی که حاوی این نوع چربی ها هستند خودداری کنید یا آنها را محدود کنید:
چربی های اشباع شده محصولات حیوانی کلسترول LDL را افزایش می دهند. گوشت سرخ، لبنیات چربی کامل، تخم مرغ و روغن های گیاهی مانند روغن نخل و نارگیل همگی سرشار از چربی اشباع هستند.
چربی های ترانس. تولید کنندگان این چربی های مصنوعی را از طریق یک فرآیند شیمیایی تولید می کنند که روغن گیاهی مایع را به یک ماده جامد تبدیل می کند. غذاهای سرشار از چربی ترانس شامل غذاهای سرخ شده، فست فودها و غذای های از قبل آماده شده است. این غذاها از نظر تغذیه ای کم هستند و می توانند کلسترول LDL شما را افزایش دهند.
بسیاری از غذاهای ذکر شده در بالا همچنین دارای کلسترول بالا هستند، از جمله گوشت سرخ و لبنیات چربی کامل.
از طرف دیگر، برخی از غذاها می توانند به طور مستقیم به کاهش کلسترول LDL کمک کنند و یا از جذب کلسترول در بدن جلوگیری کنند. این غذاها عبارتند از:
غلات کامل، مثل جو دوسر و جو
آجیل و دانه ها
آووکادوها
لوبیا
روغنهای سالم مانند آفتابگردان، گلرنگ، آووکادو و روغن زیتون
ماهی های چرب، مانند ماهی قزلآلا، ماهی خال مخالی و شاه ماهی
سویا
میوه ها، مانند سیب، گلابی و توت
محصولات غنی شده با استرول و استنول، مانند آب پرتقال و مارگارین
بیشتر فعال شوید
پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری هر روز می تواند کلسترول HDL شما را تقویت کند، که به شما کمک می کند کلسترول LDL اضافی را از جریان خون خارج کنید. سعی کنید ۵ روز در هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط داشته باشید.
چربی اضافی در قسمت میانی بدن می تواند باعث افزایش کلسترول LDL و کاهش کلسترول HDL شود. از دست دادن فقط ۱۰ درصد از وزن بدن به کنترل کلسترول کمک می کند. تغذیه بهتر و ورزش منظم می تواند به کاهش وزن اضافی کمک کند.
سیگار کشیدن را ترک کن
سیگار کشیدن علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان و بیماری انسداد ریوی(COPD)، می تواند بر میزان کلسترول شما تأثیر منفی بگذارد. افرادی که سیگار می کشند تمایل به کلسترول کامل، LDL بالا و سطح HDL پایین دارند.
گفتن ترک سیگار راحت تر است، اما گزینه های زیادی برای ترک آن وجود دارد.
داروها
اگر تغییر در شیوه زندگی به تنهایی باعث بهبود سطح کلسترول شما نشود، داروهای تجویزی یک گزینه است.
استاتین ها
داروهای استاتین ماده ای را که بدن شما برای ساخت کلسترول به آن نیاز دارد مسدود می کنند. این داروها باعث کاهش کلسترول LDL و افزایش کلسترول HDL می شوند:
atorvastatin (Lipitor)
fluvastatin (Lescol XL)
lovastatin (Altoprev)
pitavastatin (Livalo)
pravastatin (Pravachol)
rosuvastatin (Crestor)
simvastatin (Zocor)
عوارض جانبی استاتین ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
درد و درد عضلات
افزایش سطح قند خون
حالت تهوع
سردرد
اسهال
یبوست(کم شدن حرکت روده)
گرفتگی معده
مواد گیرنده اسید صفراوی
گیرنده های اسید صفراوی مانع جذب اسیدهای صفراوی در معده شما در خون می شوند. برای تولید بیشتر این مواد گوارشی، کبد شما مجبور است کلسترول را از خون شما بیرون بکشد که باعث کاهش سطح کلسترول می شود.
این داروها شامل موارد زیر است:
کلستیرامین (Prevalite)
کلسولام (ولچول)
کلستیپول (Colestid)
عوارض جانبی گیرنده های اسید صفراوی می تواند شامل موارد زیر باشد:
سوزش سردل
نفخ شکم
گاز
یبوست
حالت تهوع
اسهال
مهارکننده های جذب کلسترول
مهار کننده های جذب کلسترول با جلوگیری از جذب کلسترول در روده ها، کلسترول را کاهش می دهند.
در این بخش دو دارو وجود دارد.
یکی ezetimibe (Zetia) است.
مورد دیگر ezetimibe-simvastatin است که ترکیبی از یک بازدارنده جذب کلسترول و یک استاتین است.
عوارض جانبی مهارکننده های جذب کلسترول می تواند شامل موارد زیر باشد:
دل درد
گاز
یبوست
درد عضلانی
خستگی
ضعف
نیاسین
نیاسین یک ویتامین B است که می تواند به افزایش کلسترول HDL کمک کند.
تجویز مارک های نیاسین Niacor و Niaspan هستند. عوارض جانبی نیاسین می تواند شامل موارد زیر باشد:
گرگرفتگی صورت و گردن
خارش
سرگیجی
درد شکم
تهوع و استفراغ
اسهال
افزایش سطح قند خون
مسدود کننده های پروتئین: مهار کننده های PCSK9
این داروهای جدید پروتئینی به نام PCSK9 را مسدود می کنند تا به منبع مطمئن در حذف کلسترول LDL از خون کمک کنند. از مهار کننده های PCSK9 اغلب در مواردی استفاده می شود که تغییر در سبک زندگی(ورزش) و تنها استاتین کافی نباشد.
بعضی از افراد یک بیماری جنیتیکی به نام هایپرکلسترولمی خانوادگی دارند که باعث افزایش سطح کلسترول LDL می شود. این امر می تواند دشوار کردن آدرس کلسترول بالا باشد.
مهار کننده های PCSK9 عبارتند از:
alirocumab (Praluent)
evolocumab (رپاتا)
اینها داروهای جدیدتری هستند، بنابراین عوارض جانبی بالقوه هنوز در حال تعیین هستند. در اینجا برخی از آزمایشات بالینی دیده می شود:
خارش، درد، تورم یا کبودی در محل تزریق
سرماخوردگی و آنفولانزا
کمردرد
لرزش
فیبرات تری گلیسیریدها را در بدن شما هدف قرار می دهد و همچنین ممکن است منبع معتبر باعث افزایش کلسترول HDL در خون شود.
نمونه هایی از فیبرات ها عبارتند از:
فنوفیبرات (Tricor)
گمفیبروزیل (لوپید)
عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
مشکلات معده، مانند حالت تهوع، ناراحتی و اسهال
التهاب کبد
بازدارنده های ATP سیترات لیاز (ACL)
مهار کننده های ACL مانع از پردازش کلسترول کبد برای کاهش کلسترول LDL می شوند. افراد مبتلا به هایپرکلسترولمی خانوادگی و بیماری قلبی عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD) می توانند از این مزایا بهره مند شوند.
نمونه ای از یک مهار کننده ACL شامل موارد زیر است:
بمپدویک (نکسلتول)
عوارض جانبی مهارکننده های ACL می تواند شامل موارد زیر باشد:
عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی
گرفتگی عضله
کمردرد
درد شکم
کم خونی
افزایش آنزیم های کبدی
افزایش اسید اوریک در خون
انواع تغیرات در سبک زندگی می تواند به شما در مدیریت سطح کلسترول بالا کمک کند. این شامل رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش منظم و حفظ وزن متوسط است.
منبع : HealthLine
ترجمه: خبرگزاری شاهد – مجتبی نوری