کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
به‌طور خلاصه، می‌توان گفت کیف پول ارز دیجیتال یا به عبارتی Cryptocurrency Wallet نوعی کیف پول است که ذخیره، ارسال و دریافت ارزهای دیجیتالی مختلف را تسهیل می‌کند و یکی از ابزار ضروری برای استفاده از ارزهای دیجیتال، داشتن کیف پول رمزارز است. کیف پول ارز دیجیتال را می‌توان با توجه به ویژگی‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد، از جمله بر اساس رویکردهای امنیتی یا پشتیبانی از ارزهای دیجیتال خاص و بسیاری قابلیت جزئی دیگر که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. برای مثال، کیف پول بیت کوین نوعی والت رمزارز است که فقط از بیت کوین پشتیبانی می‌کند؛ اما در مقابل کیف پول رمزارزی می‌توان یافت که از چندین نوع ارز دیجیتال پشتیبانی کند و فهرست را می‌توان بر هر اساسی ادامه داد.
برای ارائه پاسخ جامع به پرسش کیف پول رمزارز چیست؟ نیاز داریم تا کمی بیشتر روی این فناوری زوم کنیم تا جزئیات بیشتری نمایان شود. بنابراین، کیف پول ارز دیجیتال به دستگاه. وسیله فیزیکی، برنامه یا سرویسی می‌گویند که اطلاعات مربوط به کلیدهای عمومی و کلیدهای خصوصی برای تکمیل تراکنش‌های رمزارز را در خود ذخیره می‌کند. علاوه بر عملکرد پایه‌ای ذخیره‌ی کلیدها، یک کیف پول ارز دیجیتال قابلیت رمزگذاری (Encrypting) و امضای دیجیتالی (Signing) داده‌ها را نیز در شالوده‌ی خود دارد.
اجزای اصلی کیف پول ارز دیجیتال
کیف پول رمزارز متشکل از فناوری‌های خاص امنیتی و ارتباطی است تا بدین ترتیب با کمک آن‌ها بتواند بهترین نوع سرویس‌دهی را ارائه کند. به عبارتی می‌توان کیف پول ارز دیجیتال را فناوری دانست که اطلاعات مرتبط با کلید خصوصی و عمومی را به همراه عبارت بازیابی Seed Phrase در خود ذخیره می‌کند تا تراکنش‌های رمزارزها را ممکن سازد.
کلید خصوصی و عمومی (Private and Public Keys)
یکی از اجزای حیاتی کیف پول ارز دیجیتال کلید خصوصی و عمومی آن است. در علوم کامپیوتر، این کلیدها روشی برای اعتبارسنجی سندیت بسته‌هایی دریافتی است که از رمزنگاری نامتقارن در ایمن کردن آن‌ها استفاده شده است. پیشینه استفاده از این روش به ارسال و دریافت پیام در بستر اینترنت برمی‌گردد. از یک‌سو، ارزهای دیجیتال و از سویی دیگر، کیف پول رمزارز با به‌کارگیری از این فناوری برای رمزنگاری و رمزگشایی تراکنش‌ها استفاده می‌کنند و بدون وجود آن‌ها دنیای ارزهای دیجیتال همچنان در سرزمین رؤیا و ایده سرگردان بود.
نقطه قوت در رمزنگاری کلید عمومی (Public Key) و کلید خصوصی استفاده از تابع‌های دریچه (Trapdoor Functions) است؛ زیرا این تابع‌ها در ریاضیات به تابع‌هایی گفته میشود که فقط از یک طرف قابل حل شدن هستند و تجزیه‌ی آن‌ها به‌صورت معکوس امری غیر ممکن است؛ مگر آنکه به ابررایانه‌ها دسترسی داشته باشید و گذشته از آن، هزاران سال زمان نیز در اختیارتان باشد.
کلید عمومی در کیف پول ارز دیجیتال برای اشتراک‌گذاری با سایر افراد و دریافت ارز دیجیتال تولید و رمزنگاری میشود. رمزنگاری کلید عمومی با رمزنگاری کلید خصوصی جفت میشود. با وجود اینکه هرکسی امکان ارسال تراکنش به کلید عمومی را دارد؛ اما برای دسترسی به تراکنش‌ها و اثبات مالکیت ارزهای دیجیتال درون کیف پول لازم است که کلید خصوصی را در اختیار داشته باشید. به عبارتی دیگر، کلید عمومی معمولا همان آدرس کیف پول ارز دیجیتال است که به‌واسطه‌ی آن می‌توان تراکنش‌ها را دریافت کرد؛ البته، برای به دست آوردن آدرس باید کلید عمومی کوتاه شود.
اشتراک‌گذاری کلید عمومی هیچ منع امنیتی ندارد و همان‌طور که حتما تاکنون دیده‌اید برخی خیریه‌ها، تولیدکنندگان محتوا و بسیاری از افراد در فضای اینترنت، آدرس کیف پول ارز دیجیتال خود را در معرض دید سایرین می‌گذارند. البته، باید هشدار داد که ممکن است افراد سودجو و مهاجمان با کمک آدرس والت رمزارز و ارزیابی حساب ارزهای دیجیتال قربانی، حملات دیگر را برنامه‌ریزی کنند.
کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال (Private Key) در دسته‌ی اطلاعات فوق محرمانه قرار می‌گیرد و در همین ابتدا هشدار می‌دهیم که به‌هیچ‌وجه آن را با کسی به اشتراک نگذارید. کلید خصوصی به شما امکان می‌دهد که حق مالکیت خود بر کیف پول ارز دیجیتال اثبات کنید و بتوانید نقل‌وانتقال رمزارزها را مدیریت کنید.
کلید خصوصی ممکن است شکل‌های متفاوتی به خود بگیرد، از جمله: کد باینری ۲۵۶ رقمی، کد هگزادسیمال ۶۴ رقمی، QR کد و Mnemonic Phrase.
همان‌طور که گفته شد، کلید خصوصی از دل کلید عمومی بیرون می‌آید؛ اما با توجه به استفاده از تابع دریچه، معکوس کردن این فرایند غیر ممکن است.
عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال (Seed Phrase)
عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال که از آن با نام‌های Seed Phrase یا Seed Recovery Phrase یا Backup Seed Phrase فهرستی از کلمات است که تمام اطلاعات ضروری برای بازیابی حساب کیف پول رمزارز را در خود ذخیره می‌کند. نرم‌افزارهای کیف پول ارز دیجیتال معمولا عبارت بازیابی را بعد از ثبت‌نام و ایجاد حساب رمزارز، به‌صورت خودکار تولید می‌کنند و به کاربر یادآور می‌شوند تا این کلمات را مطابق ترتیب نمایش روی کاغذی بنویسند و آن را درجایی امن نگه‌داری کنند. اگر زمانی مشکل سخت‌افزاری برای کامپیوتر یا دستگاه رخ بدهد و نتوان آن را راه‌اندازی کرد، فقط کافی است تا اپلیکیشن کیف پول ارز دیجیتال را روی دستگاه دیگری نصب کنید و با کمک عبارت بازیابی Seed Phrase حساب رمزارز خود را بازیابی کنید. دقت داشته باشید که عبارت بازیابی Seed Phrase فقط برای حساب‌ها در بستر بلاک چین کاربرد دارد.
پرکاربردترین استاندارد در تولید عبارت بازیابی Seed Phrase استاندارد BIP39 است؛ البته در بعضی موارد، کیف پول ارز دیجیتال مانند Electrum Wallet، از استاندارد اختصاصی خود بهره میبرد. نحوه‌ی کار این کلمات به‌طور خلاصه بدین ترتیب است که هر کلمه به یک عدد تعمیم داده میشود.
روش ذخیره عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال
عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال کلید ورود و کنترل حساب رمزارزها است و از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود روش‌های حفاظت از امنیت حساب نظیر فعال‌سازی تأیید دومرحله‌ای، نگه‌داری از عبارت بازیابی یا همان Seed Phrase قطعا مهم است. روش‌های ابداعی زیادی وجود دارد از رمزنگاری توسط کامپیوتر گرفته تا روش‌های قدیمی‌تر مثل پنهان‌نگاری (Steganography) که روزگاری در قرن‌ها پیش مورد استفاده بوده است. روش پیشنهادی ما برای حفظ عبارت بازیابی کیف پول رمزارز نوشتن کلمه‌ها در یک متن طولانی‌تر است. به عکس زیر دقت کنید.
انتخاب عنوان و سایر موارد و حتی نوع متن را به خلاقیت خودتان واگذار می‌کنیم؛ اما بخش مهم معرفی رمزنگاری و سپس نگارش متن است. لزومی ندارد که متن و جملات حتما معنی خاصی داشته باشند و می‌توان مانند متن در عکس فقط کلمه‌های مختلف را کنار هم قرار داد. اعداد که در بالای متن با رنگ‌های مختلف مشخص شده است به‌ظاهر تاریخ را نشان می‌دهند؛ اما درواقع جایگاه کلمه‌های عبارت بازیابی در متن را در دل خود جای داده‌اند. برای مثال، عدد ۱۹ با رنگ زرد مشخص شده است. از اولین کلمه ۱۹ تا بشمارید تا به کلمه‌ی «decade» برسید که با رنگ زرد مشاهده میشود، سپس عدد ۸ را در نظر بگیرید و از کلمه‌ی بعد از decade که tiger میشود تا هشتمین کلمه بشمارید، به «collect» خواهید رسید. همین ترتیب را برای اعداد ۲۰ و ۲ نیز ادامه بدهید. این فرایند را برای به دست آوردن ۱۲ کلمه باید دو بار دیگر تکرار کنید. درنهایت ۱۲ کلمه‌ی عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال را به دست خواهید آورد.
