کیف پول ارز دیجیتال را می‌توان با توجه به معیارهای متفاوت در دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد. اما به‌طورکلی دو نوع کیف پول ارز دیجیتال داریم که عبارت‌اند از:
کیف پول ارز دیجیتال سرد (Cold Wallet)
کیف پول ارز دیجیتال سرد یا Cold Wallet؛ همچنین، از آن با نام Cold Storage یاد میشود، به کیف‌هایی گفته میشود که به‌صورت آفلاین کار می‌کنند. به عبارتی دیگر، اطلاعات حساب دیجیتالی روی دستگاهی ذخیره میشود که اتصالی به اینترنت ندارد؛ درنتیجه، در برابر بسیاری از آسیب‌پذیری‌های سایبری مقاوم خواهد بود. ابتدایی‌ترین کیف پول ارز دیجیتال سرد، Paper Wallet یا همان کیف پول ارز دیجیتال کاغذی است و نوع پیشرفته‌تر آن کیف پول سخت‌افزاری ارز دیجیتال (Hardware Wallet) است.
کیف پول ارز دیجیتال کاغذی: نوعی والت رمزارز که به‌عنوان روشی منسوخ و ناامن شناخته میشود. این روش در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵) محبوبیت داشت. در این نوع کیف پول ارز دیجیتال، کلید خصوصی و کلید عمومی روی یک کاغذ چاپ خواهد شد. این روش ذخیره‌سازی و نگه‌داری از رمزارز معایب بسیار زیادی دارد و به همین دلیل امروزه محبوبیت خود را از دست داده است؛ اما همچنان طرفداران خاص خود را دارد.
کیف پول سخت‌افزاری ارز دیجیتال: کیف پول سخت‌افزاری ارز دیجیتال با فاصله زیاد از دو نوع دیگر، ایمن‌ترین و نفوذناپذیرترین نوع کیف پول ارز دیجیتال است؛ زیرا کلید خصوصی برای دسترسی به حساب رمزارزی روی یک دستگاه فیزیکی ذخیره میشود که دسترسی به اینترنت ندارد. وقتی کاربر بخواهد تراکنشی انجام شود فقط باید والت سخت‌افزاری خود را به درگاه USB متصل کند تا تراکنش بدون نمایش کلید خصوصی امضا شود. کیف پول سخت‌افزاری ارز دیجیتال عملا در برابر حملات ویروسی مقاوم است و تاکنون گزارش سرقت‌های موفق قابل‌توجه نبوده است. قیمت این دستگاه‌ها اغلب بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار است و از بهترین تولیدکنندگان این نوع از کیف‌های ارز دیجیتال می‌توان به لجر (Ledger)، ترزور (Trezor) و کول والت (CoolWallet) اشاره کرد.
کیف پول ارز دیجیتال گرم (Hot Wallet)
کیف پول ارز دیجیتال گرم یا Hot Wallet به آن دسته از کیف‌های دیجیتالی گفته میشود به اینترنت متصل هستند و به‌صورت آنلاین کار می‌کنند. تفاوت کیف پول ارز دیجیتال سرد با کیف پول ارز دیجیتال گرم در همین وضعیت اتصال به اینترنت خلاصه میشود. البته، همین وجه تمایز جزئی، موجب تفاوت‌های بسیار زیادی در سازوکار والت و فرایندهای بعدی انجام تراکنش خواهد شد. برای مثال، با وجود سرعت بیشتر دسترسی به حساب و انجام تراکنش در والت‌های گرم، همین نقطه قوت می‌تواند به دلیل سهولت قرارگیری در معرض حملات سایبری به نقطهضعف بدل شود. کیف پول نرم‌افزاری ارز دیجیتال را می‌توان تنها زیرمجموعه کیف پول‌های گرم ارز دیجیتال دانست.
کیف پول نرم‌افزاری ارز دیجیتال: کیف پول نرم‌افزاری ارز دیجیتال یا به عبارتی Software Wallet به والت‌هایی گفته میشود که اطلاعات کلیدهای خصوصی و را در فایل‌های محلی ذخیره می‌کند و برای بازیابی حساب نیز Seed Phrase اختصاصی تولید کرده است. این دسته کیف پول‌های ارز دیجیتال را می‌توان با نصب نرم‌افزار مربوطه روی کامپیوتر، گوشی هوشمند یا حتی استفاده از اپلیکیشن تحت وب، مورد استفاده قرار داد. بزرگ‌ترین مزیت این نوع والت‌ها در سرعت بالای نقل‌وانتقال و دسترسی آسان است؛ اما مهاجم می‌تواند با نفوذ به دستگاهی که اپلیکیشن روی آن نصب است، به دارایی‌های دیجیتال شما نیز دسترسی پیدا کند. کیف پول نرم‌افزاری ارز دیجیتال به‌خودی خود دارای سه زیرمجموعه است که شامل نرم‌افزارهای دسکتاپ، موبایل و نرم‌افزارهای آنلاین میشود.
- کیف پول ارز دیجیتال دسکتاپ: والت دسکتاپ (Desktop Wallet) به نرم‌افزارهای قابل نصب روی کامپیوتر گفته میشود که رمزارزها را روی کامپیوتر ذخیره می‌کنند؛ بنابراین، اطلاعات آن فقط در دسترس کاربر والت است و کلیدهای خصوصی حسابش روی سیستم ذخیره شده‌اند.
- کیف پول ارز دیجیتال موبایل: والت رمزارزی که در قالب اپلیکیشن مناسب نصب روی گوشی هوشمند طراحی می‌شوند و رابط کاربری به‌شدت آسانی دارند. نکته‌ی حائز اهمیت درباره نصب کیف پول ارز دیجیتال روی گوشی موبایل این است که آسیب‌پذیری اغلب گوشی‌ها در برابر بدافزارها بسیار زیاد است؛ همچنین احتمال گم کردن گوشی یا دزدیده شدن آن از جمله معایب استفاده از کیف پول ارز دیجیتال موبایلی به‌حساب می‌آید؛ زیرا کلید خصوصی والت رمزارز روی گوشی ذخیره میشود.
- کیف پول ارز دیجیتال تحت وب: والت رمزارز تحت وب یا به عبارتی کیف پول ارز دیجیتال آنلاین (Online Wallet) به دسته‌ای از کیف‌های رمزارز گفته میشود که نیاز به نصب هیچ برنامه و اپلیکیشنی ندارد و از طریق مرورگر و اتصال اینترنت می‌توان به حساب رمزارز دسترسی داشت. مزیت این نوع کیف پول ارز دیجیتال دسترسی به حساب از طریق دستگاه‌های مختلف در هرکجایی است؛ اما ازآنجایی که کلید خصوصی والت توسط مالکان وب‌سایت ذخیره میشود و به‌صورت محلی در دستگاه ذخیره نمی‌شود، از نظر امنیتی توصیه نمی‌شوند.
کیف پول ارز دیجیتال eID چیست؟
کیف پول ارز دیجیتال eID علاوه بر ویژگی اصلی یک والت که ذخیره اطلاعات مربوط به کلیدهای خصوصی و عمومی است. ویژگی دیگری نیز دارد که آن وجود Electronic Identification یا به عبارتی دیگر، کارت شناسایی الکترونیک است. کاربر برای استفاده از این دسته از والت‌ها باید هویت اصلی خود را ثبت کند و کارت شناسایی الکترونیک دریافت کند تا بتواند از این کیف پول رمزارز بهره‌مند شود. البته، هنوز شاهد حضور چنین سازوکاری در مقیاس کلان نیستیم و اتحادیه اروپا به‌عنوان نخستین سازمان رسمی در حال ایجاد سرویس احراز و شناسایی الکترونیک (eIDAS) روی زیرساخت خدمات بلاک چین اروپایی (European Blockchain Services Infrastructure) است. کیف پول ارز دیجیتال EBSI به‌گونه‌ای طراحی شده است تا در نهایت امنیت اطلاعات لازم را فراهم کند و با استفاده از کارت شناسایی الکترونیک (eID) و امضای نهایی، تراکنش‌ها را تکمیل کند.
انتخاب بهترین کیف پول ارز دیجیتال
برای انتخاب بهترین کیف پول ارز دیجیتال چندین معیار اساسی وجود دارد که بهتر است آن‌ها را در نظر داشته باشید و با توجه به مقدار اهمیت هرکدام اولویت‌بندی خود را انجام بدهید.
کاربرد کیف پول ارز دیجیتال
اساسی‌ترین جنبه‌ای که برای انتخاب بهترین کیف پول ارز دیجیتال می‌توان از آن یاد کرد، کاربرد کیف پول و چگونگی به‌کارگیری ارزهای دیجیتال توسط کاربر است. بنابراین، اگر قصد دارید که مقداری ارز دیجیتال خریداری و هولد کنید تا در چندین سال آینده سراغشان بروید، مطمئنا خرید کیف پول ارز دیجیتال سخت‌افزاری بهترین گزینه خواهد بود؛ زیرا امنیت و ماندگاری بیشتری خواهد داشت.
قابلیت‌های ویژه کیف پول ارز دیجیتال
برخی ویژگی‌ها در کیف‌های رمزارز به چشم می‌خورند که جزء امکانات جانبی به‌حساب می‌آیند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به پشتیبانی از اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApps)، دسترسی به DEX و امکان استیکینگ و تبدیل رمزارزها اشاره کرد که در همه‌ی کیف پول‌های ارز دیجیتالی موجود نیستند.
بسیاری بر این باورند که آینده‌ی بلاک چین متعلق به اپلیکیشن‌های غیر متمرکز است و در قدم بعدی بلاک چین، بعد از انقلاب در سازوکارهای اقتصادی و مالی به سمت خدمات مختلف خواهد رفت. اپلیکیشن غیر متمرکز به‌طور خلاصه به برنامه‌ای گفته میشود که روی بستر بلاک چین اجرا میشود و مانند شبکه بلاک چین، تحت کنترل یک شخص قرار ندارد. برای مثال، برنامه توییتر روی کامپیوتر متعلق به سازمان اجرا میشود و کاملا تحت کنترل سازمان و تیم توسعه‌دهنده است. شاید میلیون‌ها کاربر در یک طرف برنامه اصلی فعال باشند؛ اما بک‌اند اپلیکیشن توسط یک سازمان کنترل میشود. در مقابل، برای مثال شبکه‌ی بیت‌تورنت یک شبکه‌ی متشکل از سیستم‌های مختلف است که به‌عنوان شبکه P2P شناخته می‌شوند و تمام فرایندهای اشتراک، ارسال و دریافت فایل به‌وسیله‌ی اعضا انجام میشود. حال فرض کنید که استفاده از چنین اپلیکیشن‌هایی از طریق کیف پول ارز دیجیتال فراهم شود.
دسترسی به صرافی‌های رمزارز غیر متمرکز (DEX) نیز از دیگر قابلیت‌های ویژه است که می‌توان در انتخاب بهترین کیف پول ارز دیجیتال آن را مدنظر قرار داد. یکی از مشکلات مهم صرافی‌های متمرکز تسلط و اشراف آن‌ها روی دارایی‌های کاربران است؛ صرافی‌های غیر متمرکز اما با این هدف طراحی شدند که جلوی دسترسی و تسلط صرافی به دارایی‌های افراد گرفته شود و درنتیجه امکان افزایش اطمینان خاطر برای کاربران مترتِّب شود.
دیگر ویژگی کاربردی یک کیف پول ارز دیجیتال خوب می‌توان امکان استیکینگ ارز دیجیتال (Staking) باشد. فرایند استیکینگ می‌تواند به‌عنوان یکی از روش‌های کسب درآمد از دنیای ارز دیجیتال شناخته شود؛ البته ممکن است این فرایند مستقیما سبب کسب درآمد مالی نشود و برای کاربر امکان استفاده از خدمات خاصی را فراهم کند. مانند سازوکار بانک‌های سنتی که در آن صاحب حساب مبلغی از پول را در اختیار بانک قرار می‌دهد و دسترسی خود به آن مبلغ را محدود می‌کند تا به ازای آن و به‌صورت دوره‌ای سود دریافت کند، در استیکینگ ارز دیجیتال نیز چنین سودی برای صاحب کیف پول منظور میشود. همچنین، کاربر می‌تواند با قفل‌کردن بخشی از رمزارزهای خاص در کیف پول ارز دیجیتال به خدمات اپلیکیشن غیر متمرکز دسترسی پیدا کند. برای مثال می‌توان از کیف پول ارز دیجیتال تراست والت، مای اتریوم ولت (MyEthereumWallet) و متامسک (MetaMask) نام برد که دسترسی به این قابلیت‌ها را برای اعضای خود فراهم کردند.
تأیید دو مرحله‌ای
قابلیت تأیید دو مرحله‌ای یا به عبارتی ۲AF یکی از برترین نوآوری‌های امنیتی در چند سال اخیر قلمداد میشود که امروزه در اغلب پلتفرم‌ها مورد استفاده است. این قابلیت به کاربر امکان می‌دهد بعد از ورود به حساب کیف پول، هویت خود را از طریق راه‌های ارتباطی از پیش تعیین‌شده احراز کند. بدین ترتیب، اگر کسی رمز عبور حساب را داشته باشد یا به‌واسطه‌ی هک به آن دسترسی پیدا کند، برای ورود به‌حساب باید مجددا احراز هویت شود. بیشتر کیف پول‌های رمزارز و صرافی‌ها یک کد تأیید به گوشی موبایل ارسال می‌کنند تا فرایند احراز هویت با اطمینان انجام شود.
قابلیت چند امضایی
کیف پول ارز دیجیتال را با پشتیبانی از قابلیت چند امضایی (Multi-Signature) مناسب افرادی است که قصد دارند به‌صورت شریکی از یک حساب رمزارز استفاده کنند. گروهی از شرکای تجاری می‌توانند با داشتن چنین کیف پول رمزارزی مطمئن باشند که دسترسی به موجودی حساب بدون اطلاع آن‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود.
قابلیت چند ارزی
بسیاری از سرمایه‌گذاران حوزه رمزارز چند رمزارز متفاوت دارند و درنتیجه داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال برای چند رمزارز مختلف پرکاربردتر و بهینه‌تر از استفاده از کیف پول ارز دیجیتال اختصاصی برای هر رمزارز است. به‌خصوص این موضوع برای کسانی که به‌صورت مداوم با رمزارزهای خود کار می‌کنند و مبادلات زیادی در حوزه رمزارز دارند، حائز اهمیت است.
پشتیبانی از چند رمزارز مقوله‌ی جدایی از امکان تبدیل رمزارزهای به یکدیگر است و این امکان می‌تواند به‌عنوان یک مزیت رقابتی بین چند کیف پول ارز دیجیتال قلمداد شود.
اسکن کد QR
پشتیبانی از تولید یا اسکن کد QR یکی دیگر از قابلیت‌هایی است که در زمان استفاده زیاد از کیف پول ارز دیجیتال اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به‌خصوص این ویژگی یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها در کیف پول ارز دیجیتال برای موبایل به‌شمار می‌رود.
بکاپ‌گیری
امکان بکاپ‌گیری از اطلاعات کیف پول ارز دیجیتال بسیار اهمیت دارد؛ زیرا هرلحظه ممکن است دستگاه‌هایی مثل گوشی، لپ‌تاپ یا کامپیوتر رومیزی آسیب ببینند؛ بنابراین، داشتن بکاپ به کاربر کمک می‌کند در صورت بروز حادثه برای دستگاه، بدون نگرانی دارایی‌های دیجیتالی خود را بازیابی کند.
مقایسه کیف پول ارز دیجیتال با صرافی ارز دیجیتال
مهم‌ترین تفاوت کیف پول ارز دیجیتال با صرافی ارز دیجیتال در کاربرد آن‌ها است. کیف پول رمزارز با هدف ذخیره‌سازی و حفظ رمزارزها در محلی امن طراحی شده است، درحالی‌که صرافی ارز دیجیتال (Crypto Exchange) پلتفرمی است که در آن سرمایه‌گذاران حوزه بلاک چین فعالیت می‌کنند و انجام معاملات رمزارزی را تسهیل می‌کند. کاربر در صرافی ارز دیجیتال می‌تواند رمزارزهای مختلف را خریدوفروش کند، پول فیات خود را تبدیل به ارز دیجیتال کند، به کیف پول رمزارز تراکنش ارسال کند.
دیگر تفاوت بین کیف پول ارز دیجیتال و صرافی ارز دیجیتال در چگونگی تسلط بر دارایی‌های دیجیتالی است. با وجود اینکه می‌توان در هردوی آن‌ها رمزارز ذخیره کرد؛ اما مقدار کنترل دارایی‌ها در این دو پلتفرم کاملا متفاوت است. مالک کیف پول ارز دیجیتال کنترل کامل روی استفاده و انتقال دارایی‌های خود دارد و می‌تواند به‌تنهایی تصمیم بگیرد که چه زمانی و چه جایی رمزارزها را انتقال بدهد. علاوه بر این، نگه‌داری از تمام رمزهای عبور ضروری و کلیدهای خصوصی بر عهده‌ی خود مالک والت رمزارز است. در مقابل اما وقتی دارایی‌های دیجیتال روی حساب صرافی یا به عبارتی دیگر در والت صرافی (Exchange Wallet) قرار دارند، مدیریت بخشی از کارها برعهده پلتفرم ارائه‌کننده صرافی قرار می‌گیرد و دارایی کاربر به‌صورت امانی (Custody) به آن‌ها سپرده میشود.
برای درک بهتر این بخش از تفاوت بین کیف پول ارز دیجیتال و صرافی ارز دیجیتال، بد نیست نیم‌نگاهی به مکانیزم پول نقد داشته باشیم. وقتی پول نقد در جیب فردی باشد کنترل تمام و کمال پول را در اختیار دارد؛ اما زمانی که همان پول را در حساب بانکی ذخیره کند، مقداری از کنترل دارایی نیز به بانک محول میشود و فرد نمی‌تواند در لحظه هر مبلغی را برداشت کند. در هر صورت به یاد داشته باشید که استفاده از کیف پول ارز دیجیتال امن‌تر از صرافی‌ها است.
مسئله‌ی ناامنی صرافی‌ها بخش بزرگی از اخبار بد دنیای رمزارزها را به خود اختصاص می‌دهد. کنترل دارایی‌ها کاملا به دست مالکان صرافی است و هیچ تضمین جدی وجود ندارد که مالکان صرافی ناگهان صرافی را تعطیل کنند و با دارایی‌های سایر افراد فرار کنند. علاوه بر این، فعالیت کاربران در صرافی‌ها و انجام معاملات تجاری از طریق واسطه باعث میشود که در بسیاری از موارد از شرکت در رویدادهای ایردراپ و کسب رمزارز رایگان محروم شوند.
نکته‌ی مهم دیگری که باید به آن توجه داشت موضوع تحریم‌های مالی و اقتصادی است؛ بنابراین، استفاده از والت صرافی ارز دیجیتال می‌تواند برای کاربران ایرانی احتمال بلوکه شدن دارایی را در پی داشته باشد.
