در ماه های اخیر و با اوج گرفتن بیکاری در کشور تعدادی شبکه‌های بازاریابی با سود ثابت در شهرهای پرجمعیت مثل کابل، هرات و مزارشریف فعال شده اند. این شرکت‌ها وعده سودهای ثابت روزانه و ماهانه می‌دهند. برای مثال مواردی در کابل روزانه ۵۰۰ افغانی سود در مقابل سرمایه گذاری یک هزار دالر را پرداخت می‌کند.
سیستم کاری این شرکت ها معمولا به صورت صندوق سرمایه گذاری در بازار رمزارزها است که سود سرمایه گذاری به شکل توکن یا ارز اختصاصی خود شرکت می‌دهند و برای مدتی این توکن‌ها بدون مشکل خاصی و با حمایت مالی شرکت قابل نقد شدن به پول دلخواه مانند تتر است.
اگر در جایی به شما وعده داده شد که در ازای سرمایه‌گذاری، سودهای بالا و تضمینی (مثلاً ماهی بیش از ۱۰درصد) دریافت می‌کنید، احتمالاً با یک ترفند پانزی طرف هستید که می‌خواهد شما را فریب دهد و سرمایه‌ای را که سال‌ها برایش تلاش کرده‌اید به چنگ بیاورد.
متأسفانه با گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، طرح پانزی به یکی از رایج‌ترین شیوه‌های کلاهبرداری تبدیل شده است و هرکس که به‌دنبال سرمایه‌گذاریِ پرسود باشد، احتمالاً یک بار هم که شده با تبلیغ یک طرح پانزی مواجه میشود؛ طرحی که سعی می‌کند با وعده سود تضمینیِ وسوسه‌کننده قربانی بگیرد.
این شرکت ها با استفاده از بازاریابی شبکه‌ایی (برای مثال گولد کویست که سال در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ در کابل فعال بود) در ماه های نخست برای جلب پول و اعتماد بیشتر در پرداخت سود مشکلی ایجاد نمی‌شود اما پس از جمع آوری پول‌های هنگفت اشخاص در نقد کردن توکن(ارز اختصاصی) شرکت با مشکل مواجه می‌شوند. به صورت کلی به این نوع کلاه برداری پانزی گفته میشود که از نام کلاهبردار مشهور چارلز پانزی گرفته شده است.
طرح پانزی (Ponzi scheme) ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن یک کلاهبردار یا همان طراح پانزی، به افراد ناآگاه وعده می‌دهد که اگر پول‌هایشان را در اختیار او قرار دهند، با آن پول‌ها کار می‌کند و سودهای نجومی و تضمینی پرداخت می‌کند. اما حقیقت این است: سودِ سرمایه‌گذاران قدیمی با پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت میشود؛ فقط نوعی بازی با پول.
