محبوبه سراج، فعال حقوق زنان از افغانستان و نرگس محمدی، فعال حقوق بشر از ایران به گونهٔ مشترک برای دریافت جایزهٔ صلح نوبل سال ۲۰۲۳ نامزد شده اند.
هنریک اوردال، رییس انستیتیوت تحقیقات صلح اوسلو روز چهارشنبه اول فبروری (۱۲ دلو) ضمن نشر این فهرست که در ردهٔ نخست آن سراج و محمدی قرار دارد، رژیم‌های افغانستان و ایران را مستبد و ناقض حقوق بشری زنان خوانده است.
اوردال گفته است که : “امسال در صدر فهرست ما فعالان حقوق بشر قرار دارند که برای زنان کار می‌کنند، به گونهٔ ویژه محبوبه سراج از افغانستان و نرگس محمد از ایران شامل اند.”
او گفت که محبوبه سراج به خاطر تلاش‌هایش برای تامین حق کار و آموزش زنان و نیز فعالیت‌ها در زمینهٔ مشارکت زنان افغان در عرصهٔ سیاسی در فهرست نهایی نامزدان دریافت جایزهٔ صلح نوبل گنجانیده شده است.
انستیتیوت تحقیقات صلح اوسلو گفته است که امسال برای جایزهٔ صلح نوبل بیش از ۳۵۰ فرد و نهاد پیشنهاد و ثبت شده است که از این میان پنج فرد و سه نهاد در فهرست نهایی راه یافته اند.
کیاو میو تون و شورای مشورتی اتحاد ملی میانمار، محکمهٔ بین‌المللی عدالت، ویکتوریا تاولی کورپوز و هوان کارلوس جینتیاش، فعالان مردمان بومی جهان و گروه ارزیابی اطلاعات سازمان دیدبان حقوق بشر از دیگر نامزدان جایزهٔ صلح نوبل ۲۰۲۳ اند.
اوردال گفت که دلیل نامزد شدن سراج برای جایزه صلح نوبل نمایانگر علاقمندی ما به دسترسی زنان و دختران افغان به حق آموزش و مشارکت اجتماعی است و سراج در این زمینه همواره صدا بلند کرده است.
محبوبه سراج که ۷۴ سال عمر دارد در ۲۰ سال گذشته در بخش حقوق زنان در افغانستان فعالیت داشته و به گفتهٔ انستیتیوت تحقیقات صلح اوسلو هنوز هم در افغانستان زندگی می‌کند.
جوایز نوبل
جایزۀ نوبل در بخش‌های طب، فزیک، کیمیا، ادبیات و صلح به خواست الفرد نوبل، یک صنعتکار ثروتمند سویدنی و مخترع دینامیت ایجاد شد. نخستین جایزۀ نوبل در سال ۱۹۰۱ درست پنج سال پس از مرگ نوبل تفویض شد.
کمیتۀ جایزۀ صلح نوبل یگانه کمیتۀ این نهاد است که به گونۀ منظم به دستآوردهای سالیان پیشین پاداش می دهد. بنابه درخواست نوبل، این جایزه “باید به شخصی داده شود که بیشترین و بهترین خدمات را برای ایجاد اخوت و برادری میان ملت‌ها، محو یا کاهش نبردهای مسلحانه و تامین و ترویج همایش صلح انجام داده باشد.”
هزاران نفر در سرتاسر جهان واجد شرایط نامزد شدن برای جایزۀ نوبل اند. این افراد شامل استادان دانشگاه، قانونگذاران، برندگان پیشین جایزۀ نوبل و خود اعضای کمیته های جوایز نوبل اند.
بر اساس مقررات نوبل، داوران مکلف اند هویت همه نامزدان را تا ۵۰ سال مکتوم نگهدارند. اما گاهی اوقات کسانیکه خود یا کس دیگری را نامزد کرده اند، پیشنهاد شان را علنی می‌کنند؛ به ویژه برای جایزۀ نوبل صلح.
