روز دروغ اول آپریل در بسیاری از کشورها به عنوان یک روز ویژه با گفتن دروغ‌هایی به شوخی در ۱ آپریل یاد میشود.
در برخی از کشورها (از جمله بریتانیا، اتریش، نیوزیلند و زیمبابوه) دروغ‌گویی در این روز از صبح تا شب ادامه پیدا می‌کند و شخصی که قبل از شب، حقیقت را فاش کند یا شخصی که این دروغ را باور کند احمق آپریل (April Fool) لقب می‌گیرد. اما در مناطق دیگر تا پایان ظهر ادامه دارد.
از چندین سال به به این‌سو تعدادی از شهروندان افغانستان نیز در این روز در فضای مجازی با دوستان خود دورغ‌هایی به شوخی تبادله می‌کنند.
ریشه روز دروغ اول آپریل
گمانه‌زنی‌های مختلفی در مورد ریشهٔ این رسم مطرح است. یکی از معروفترین آن‌ها پیدایش دروغ آپریل را به اقدام شارل نهم پادشاه فرانسه در سال ۱۵۶۴ نسبت می‌دهد که در هنگام اصلاح تقویم گریگوری جشن‌های سال نو را از اول آپریل به اول جنوری منتقل کرد. پس از آن مخالفان این تغییر همچنان در روز اول آپریل به دید و بازدید عید می‌رفتند دوستان و آشنایان‌شان این افراد را که بر برگزاری عید در روز اول آپریل اصرار داشتند، دست انداخته و سرِ کار گذاشته و آن‌ها را «احمق‌های آپریل» می‌نامیدند.
دروغ‌های معروف در اول آپریل
- تلویزیون هلند در دهه ۱۹۵۰ خبر واژگونی برج پیزا را پخش کرد.
- درخت‌های ماکارونی: بی‌بی‌سی یک برنامه پانوراما در ۱۹۵۷ پخش کرد که درخت‌های ماکارونی را در سوئیس نشان می‌داد. بی‌بی‌سی اعلام کرد که سوسک‌های ماکارونی که محصولات را از بین می‌بردند قلع و قمع شدند. بسیاری از مردم با بی‌بی‌سی تماس گرفتند و پرسیدند که چگونه درخت‌های ماکارونی را کشت می‌کنند. این واقعه در حقیقت در شهر سنت آلبنز انگلیس فیلمبرداری شده بود.
- دروغ‌هایی مبنی بر بیرون آمدن از خانه: در ۱۹۸۵ روزنامه لوس آنجلس ویکلی خبری را در روز دروغ آوریل چاپ کرد که بسیاری از مردم توسط آن فریفته شدند.
- کرموکس: در ۱۹۸۴ اولین شوخی آنلاین یک پیامی را منتشر کرد که یوزنت در شوروی برای کاربران در دسترس است.
- آلاباما عدد پی را تغییر می‌دهد: روزنامه New Mexicans for Science and Reason در آوریل ۱۹۹۸ مقاله‌ای را چاپ کرد که توسط فیزیکدانی به نام مارک بوسلوگ نوشته شده و در آن آمده بود که قوه مقننه آلاباما رأی داد که ثابت پی تغییر کرده‌است. این واقعه ظاهراً اولین بار در داستانی به نام غریبه‌ای در سرزمین غریب (Stranger in a Strange Land) تألیف رابرت هاینلاین آمده‌است.
- ترور بیل گیتس: در ۲۰۰۳ خیلی از وبسایت‌های کره شمالی و چینی اظهار کردند که سی‌ان‌ان خبر داد که بیل گیتس مؤسس مایکروسافت در نتیجه ۱٫۵٪ افت در بورس سهام چین ترور شد. (به هر حال CNN در چین تحریم شد)
- آب در مریخ: در ۲۰۰۵ یک خبر در وبسایت رسمی ناسا پخش شد که آب را در مریخ نشان می‌داد. این تصاویر در حقیقت یک لیوان آب بر روی شکلاتی با نام مارس (Mars Candy Bar) بود که به معنی مریخ است.
- پری مرده: در ۲۰۰۷ یک دروغ‌ساز در وبگاهش تصاویری را منتشر کرد که جسد یک موجود ناشناخته ۸ اینچی را نشان می‌داد که گفته می‌شد یک پری مومیایی شده‌است. او سرانجام پری را در eBay به قیمت ۲۸۰ یورو فروخت!
- شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی در سال ۲۰۰۸ گزارشی از کشف نوعی پنگوئن پرنده در قطب جنوب را پخش کرد. در این گزارش یک فیلم تلویزیونی از پنگوئن‌ها و پرواز آن‌ها تا جنگل‌های آمازون نیز پخش شد.
- زمان استاندارد: در کشورهای مختلف این شوخی آورده شده‌است که می‌گوید سیستم زمان به نوعی تغییر خواهد کرد که در آن، واحد زمان بر اساس توان‌هایی از ۱۰ ذکر می‌شوند.
- کنترل Gmail با حرکات بدن: گوگل در اول آوریل ۲۰۱۱ امکان جدیدی را در سرویس ایمیل خود معرفی کرد که به کمک آن و بدون استفاده از موشواره و صفحه کلید، کاربران به کمک وب‌کم می‌توانند به مدیریت رایانامه خود بپردازند و نامه‌های خود را بررسی کنند.
- Google nose: شرکت گوگل در ۱ آوریل ۲۰۱۳ امکان جدیدی را تحت عنوان google nose منتشر کرد، در واقع قرار بود گوگل nose هر بویی را توسط تلفن همراه و رایانه ایجاد کند و کاربران قادر به بوییدن آن باشند!.
- لاوروف وزیر خارجه روسیه در طی مذاکرات هسته‌ای با ایران (۲۰۱۵) در لوزان سویس، خبر از توافق کلی داد که خبرگزاری‌ها آن را دروغ اول آوریل نامیدند.
- «از طرف دولت روسیه به هر خارجی که با یک دختر روس ازدواج کند ۱۵ هزار دلار آمریکا و تابعیت روسیه داده میشود.» دروغ اول آوریل ۲۰۱۶ بود که رسانه‌ها و کاربران زیادی را سرکار گذاشت.
- در ۱ آوریل ۲۰۱۸ ویدئویی در اینترنت دست به دست شد که در آن ادعا شد که شرکت سوپرسل در حال طراحی قابلیت بازی کردن کلش آو کلنز با ذهن است.
