پاسخ احتمالی اسرائیل به ایران؛ آیا نیروی هوایی اسرائیل می‌تواند ایران را زمین‌گیر کند؟

شلیک بیش از ۳۰۰ فروند موشک و پهپاد انتحاری که به ادعای سخنگوی ارتش اسرائیل ۹۹ درصد آنها رهگیری شد و تنها به مجروح شدن یک دختر بچه بادیه نشین انجامید حاصل حمله گسترده، بی‌سابقه و شاید تا حدودی غافلگیر‌کننده بامداد یکشنبه ایران به مواضعی در خاک اسرائیل بود که به گفته تهران موفقیت آن فراتر از پیش‌بینی‌ها بوده است.

این حمله جمعی و هماهنگ‌شده که همزمان در چند جبهه با همراهی حوثی‌های یمنی، شبه‌نظامیان عراقی و نیروهای حامی ایران در جنوب لبنان صورت گرفت علاوه بر مناطق شمالی، جنوبی و شرق اسرائیل، بخش اشغالی بلندی‌های جولان را عمدتا بواسطه راکت‌ها و پهپادهای حزب‌الله در بر گرفت و نیز به ادعای تهران، بخشی از پایگاه نظامی نواتیم در صحرای نقب را هدف قرار داد؛ ادعایی که مقامات اسرائیلی به صورت رسمی آنرا تایید نکردند.

تهاجم نظامی اخیر علیه اسرائیل که بواسطه شمار پهپاد‌ها و موشک‌های پرتاب شده در جریان آن، بی‌سابقه‌ترین حمله از نوع خود محسوب می‌شود، به اعتقاد برخی تحلیل‌گران، برغم وسعت و گستردگی آن و تعدد شهرهای هدف قرار گرفته، با نوعی «خویشتن‌داری» از سوی ایران به خصوص در پرهیز از حمله به اهداف غیرنظامی همراه بوده است.

مقامات نظامی اسرائیل دقایقی پس از آغاز این حملات وعده پاسخ سخت و پشیمان کننده به ایران دادند که برغم آنچه تل‌آویو انتظار داشت با استقبال آمریکا، بزرگترین متحد اسرائیل همراه نشد.

جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده در گفتگویی تلفنی که پس از خاتمه یافتن حملات بامداد روز یکشنبه انجام شد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل را از پاسخ به تهاجم موشکی و پهپادی ایران برحذر داشت و اعلام کرد که در صورت عملی شدن چنین حمله‌ای، نباید از کشورش انتظار همراهی داشته باشد.

وزیر دفاع ایالات متحده نیز از همتای اسرائیلی خود خواسته است که پیش از انجام هرگونه حمله علیه ایران، لازم است که تل‌آویو، واشنگتن را در جریان جز‌ئیات آن قرار دهد.

علاوه بر ایالات متحده، دیگر متحدان غربی اسرائیل به خصوص قدرت‌های اروپایی نیز ضمن محکوم کردن حمله ایران، به نوعی، به شکل تلویحی خواستار کاستن از شدت تنش کنونی شده‌اند.

با توجه به قدرت بالای تهاجمی اسرائیل در عملیات هوایی به واسطه در اختیار داشتن جنگنده‌های فوق پیشرفته و نیز ضعف آشکار ایران در بخش پدافندی به نسبت قدرت تهاجم موشکی و پهپادی این کشور، نگرانی‌ها نسبت به شعله‌ور شدن یک جنگ تمام عیار میان ایران و اسرائیل و درگیر شدن کل منطقه در صورت تحقق حمله انتقامی اسرائیل بالا گرفته است.

کارشناسان نظامی و تحلیل‌گران سیاسی از تاسیسات هسته‌ای ایران به عنوان عمده‌ترین اهداف حمله احتمالی اسرائیل نام می‌برند که تل‌آویو پیش‌تر بارها تهران را به انجام آن تهدید کرده بود.

بنیامین نتانیاهو که علاوه بر هشدار متحدان به منظور پرهیز از تشدید تنش، به دلیل ناتوانی در مدیریت جنگ غزه و بازگرداندن گروگان‌ها نیز زیر فشارهای شدید داخلی قرار دارد در حالی باید دست به انتخاب مهم و در عین حال دشواری برای پاسخگویی به حملات ایران بزند که برخی چهره‌های پرنفوذ در اسرائیل از جمله یوسی کوهن، رئیس سابق موساد، دولتمردان و نظامیان کشورشان را به عدم پاسخگویی دعوت کرده‌اند.

پاسخ احتمالی اسرائیل به حملات ایران و متحدانش چگونه خواهد بود؟

نشریه جروزالم پست در مقاله‌ای تحلیلی ضمن پرداختن به قدرت تهاجمی اسرائیل در عملیات هوایی، سناریوی زمین‌گیر شدن ایران در صورت حمله هوایی احتمالی اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای این کشور را مورد بررسی قرار داده است.

نویسنده مقاله در ابتدای مطلب خود این فرضیه را مطرح کرده که اسرائیل در نهایت تصمیم به مقابله به مثل می‌گیرد.

جروزالم پست سپس این سوال را به میان می‌کشد که اگر اسرائیل از این فرصت برای بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران استفاده کند، چه روی خواهد داد؟

عملی شدن این سناریو که به نوشته جروزالم پست، اسرائیل سال‌هاست آن را در دست بررسی دارد چگونه ممکن خواهد شد؟

بررسی احتمال زمین‌گیر شدن ایران در حملات پردامنه هوایی اسرائیل

سناریویی که تحلیل‌گر روزنامه جروزالم پست به آن اشاره دارد یکی از احتمالات را در صورت پاسخگویی اسرائیل مورد بررسی قرار داده است.

این احتمال به حمله گروهی چندین فروند جنگنده رادار‌گریزاف-۳۵ از مسیرهای جداگانه به تأسیسات مختلف (نظامی و هسته‌ای) در سراسر خاک ایران اشاره دارد که برخی از آن‌ها تا ۲۰۰۰ کیلومتر از اسرائیل فاصله دارند.

ممکن است برخی از این جنگنده‌ها علی‌رغم مخالفت سوریه و ترکیه، در امتداد مرز این دو کشور پرواز کنند و سپس از عراق عبور کنند ( که عراق نیز احتمالا با این حمله مخالفت خواهد کرد).

گروه دیگری از جنگنده‌ها ممکن است از حریم هوایی عربستان سعودی و خلیج فارس عبور کنند؛ البته مشخص نیست که سعودی‌ها با این پرواز به صورت ضمنی موافقت و یا در کل مخالفت خواهند کرد.

بر اساس این سناریو که جروزالم پست آنرا بررسی کرده، هدف اولیه چنین حمله‌ای، از کار انداختن سامانه‌های دفاع هوایی ایران است.

ممکن است این هواپیماها به طور همزمان یا به صورت موج به موج (مانند حمله‌ی موشکی ایران در بامداد یکشنبه) حمله کنند تا ابتدا سامانه‌های دفاع هوایی ایران را در ده‌ها سایت هسته‌ای که توسط سازمان اطلاعاتی موساد و ارتش اسرائیل شناسایی شده‌اند، نابود کنند.

ماموریت جنگنده‌ها در این حملات نابودی سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته‌ی ایران عنوان شده که از سامانه‌های دفاعی لبنان، سوریه یا حماس بسیار پیچیده‌تر است.

صرف نظر از اینکه هواپیماهای اف-۳۵ به طور همزمان یا به صورت موجی حمله کنند، تقریباً به طور قطع موج دیگری از حملات توسط هواپیماهای اف-۱۵، اف-۱۶ و اف-۳۵ اسرائیل که بمب‌های سنگین ۵۰۰۰ پوندی GBU-۷۲ آمریکایی را حمل می‌کنند، صورت خواهد گرفت؛ همچنین ممکن است از بمب‌های ۲۰۰۰ پوندی و کوچکتر برای اهداف دیگری استفاده شود.

بر اساس سناریوی مطرح شده از سوی جروزالم پست، حتی ممکن است پس از حملات اولیه، موج‌های دیگری برای کمک به نفوذ به عمق خاک ایران به منظور نابودی تأسیسات هسته‌ای کلیدی این کشور در فردو و نطنز در نظر گرفته شود.

ارتش اسرائیل همچنین به طور بالقوه می‌تواند از تعداد قابل توجهی از موشک‌های بالستیک سطح به سطح و همچنین پهپادهای جاسوسی و تهاجمی خود در این حملات استفاده کند.

در این گزارش تحلیلی آمده است: با توجه به اینکه تأسیسات اصلی فردو در عمق ۸۰ متری زیر زمین قرار دارد، تنها بمب‌های ۳۰۰۰۰ پوندی موسوم به «بمب‌های سنگرشکن» موجود در زرادخانه‌ی آمریکا می‌توانند آن را به طور کامل نابود کنند.

نویسنده در ادامه یادآور می‌شود که ایالات متحده حتی در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز از دادن چنین بمب‌هایی به اسرائیل خودداری کرده بود.

با این حال، برای غیرقابل استفاده کردن یک تأسیسات، نیازی به نابودی کامل آن نیست. حملات مکرر می‌تواند دسترسی تهران به برق را محدود کند، ورودی‌ها و خروجی‌های چنین تاسیساتی را مسدود و ارتباط آن‌ها را با دنیای خارج قطع کند.

این احتمال وجود دارد که چنین عملیاتی بدون هزینه تمام نشود؛ جروزالم پست در ادامه تصریح می‌کند که ایران ممکن است در سرنگونی هواپیماها موفقیت‌هایی بدست آورد.

ممکن است برخی از هواپیماها حتی در صورت وجود قابلیت سوخت‌گیری هوایی پیچیده یا فرود در مسیر به عنوان بخشی از برنامه، به دلیل مشکلات سوخت نتوانند به پایگاه بازگردند.

نویسنده سپس به سرنگونی تنها یک فروند جنگنده اف‌-۱۶ اسرائیل در جریان حملات هوایی گسترده اخیر به سوریه، لبنان و غزه اشاره و از آن به عنوان جنبه مثبت قضیه یاد می‌کند.

در ادامه این گزارش تحلیلی تاکید شده است که اسرائیل تاکنون هیچ‌ یک از جنگنده‌های اف-۳۵ خود را در جریان حملات از دست نداده است.

جروزالم‌پست سپس یادآور می‌شود که نیروهای ویژه یا عوامل موساد در ایران که برای کمک از نزدیک اعزام شده‌اند، ممکن است جان خود را در این راه از دست بدهند.

علاوه بر این، تأسیسات دیگری نیز وجود دارند که اسرائیل ممکن است به آنها حمله کند مانند رآکتور آب سنگین اراک، کارخانه فرآوری اورانیوم اصفهان، راکتورهای تحقیقاتی بناب، رامسر و تهران و سایر تأسیسات که به ادعای جروزالم پست، ایران در آنها پیشرفت‌هایی در زمینه تسلیحاتی بدست آورده است؛ اگر چه این تأسیسات ممکن است اولویت کمتری داشته باشند زیرا هنوز در مراحل ابتدایی چرخه سلاح های هسته ای قرار دارند.

نویسنده در انتها تاکید می‌کند که جلب حمایت ایالات متحده برای اسرائیل به منظور انجام هرگونه حمله انتقامی و پاسخگویی به حمله اخیر ایران، یک ارزش حیاتی است.

از سوی دیگر، وی یادآور می‌شود که اسرائیل پیش‌تر به دلیل در نظر دلیل گرفتن واکنش‌های تلافی‌جویانهِ همزمان متحدان و نیروهای نیابتی تهران از جمله حزب‌الله، حوثی‌های یمن و حماس، برای سال‌ها از حمله به ایران اجتناب کرده بود اما اکنون که خود را در معرض چنین حملاتی در شدید‌ترین شکل خود می‌بیند، به نظر می رسد نسبت به هر زمان دیگری در دهه‌های اخیر دلایل کمتری برای عقب‌کشیدن پیش روی خود دارد.