کارشناسان اوزبیکستانی می‌گویند که بازگرداندن چرخ‌بال‌های افغانستان به طالبان یک «تصمیم دشوار» است و امکان دارد که این کشور را با قدرت‌های جهانی رو‌به‌رو کند.
بختیار ارگاشف، مدیر مرکز ابتکارات تحقیقاتی مانو روز «جمعه، ۲۴ جدی» به تاشکند تایمز گفت که اوزبیکستان نمی‌تواند مشکل بازگرداندن چرخ‌بال‌ها به طالبان را بدون دردسر حل کند، زیرا این چرخ‌بال‌ها می‌تواند برای اهداف نامشخص استفاده شود.
ارگاشف افزود: «من معتقدم که این هواپیماها و چرخ‌بال‌ها ارزشی ندارد که اوزبیکستان [به دلیل آن] اکنون با قدرت‌های جهانی که علاقه‌ای به دست‌یابی طالبان به این هواپیماها ندارند، درگیر شود.»
از سویی هم این کارشناس ارشد اوزبیک گفته است که به لحاظ قوانین بین‌المللی، طالبان معیار قانونی کافی برای درخواست بازگرداندن این چرخ‌بال‌ها را ندارند.
او افزوده که براساس معیارهای موجود، تجهیزات نظامی که در جریان جنگ به کشور سومی منتقل شده است، باید خلع سلاح شود و در اختیار کشور سومی باقی بماند.
با این حال مدیر مرکز ابتکارات تحقیقاتی مانو خاطرنشان کرده است که موضوع پیچیده‌ای است و در حال حاضر راه‌حلی که برای همه طرف‌ها مناسب باشد، وجود ندارد.
او تصریح کرده است که اگر این چرخ‌بال‌ها پس از یک مذاکره به طالبان تسلیم داده شود، ممکن است قدرت‌های جهان، از جمله امریکا، روسیه و چین، این کار اوزبیکستان را اشتباه تعبیر کنند.
به گفته وی، بنابر همین دلایل، تسلیم کردن چرخ‌بال‌ها با طالبان عواقب منفی زیادی برای این کشور خواهد داست.
از سویی دیگر، این کارشناس گفته است که اگر این چرخ‌بال‌ها به افغانستان بازگردانده نشود، روابط تجاری و اقتصادی به حکومت سرپرست طالبان که در حال جریان است، با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
او هشدار داده است که در این صورت، همه پروژه‌های زیربنایی بزرگ حمل‌ونقل، از جمله پروژه راه‌آهن مزار شریف- کابل- پیشاور و پروژه خط انتقال برق سرخان-پلخمری تعلیق خواهد شد.
با توجه به همه این موارد، مدیر این مرکز تحقیقاتی می‌گوید که انتظار کشیدن برای مشروعیت یافتن حکومت سرپرست طالبان تنها گزینه‌ای است که می‌تواند به نفع هر دو کشور باشد.
پیش از این، ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع حکومت سپرست طالبان، خواستار بازگرداندن چرخ‌بال‌های نظامی شد که در ماه آگست میلادی در پی سقوط نظام به اوزبیکستان و تاجیکستان منتقل شده بود.
او هشدار داده بود که در غیر این صورت، آنان در حد توان‌شان به عمل هم‌سان دست خواهند زد.
