رنگین دادفر سپنتا و حنیف اتمر، مشاورین پیشین امنیت ملی کشور به بحث‌های اخیر در مورد فدرالیسم در افغانستان واکنش نشان داده اند آقای سپنتا نوشته است که «فدارالیسم و تمرکز‌زدایی گسترده‌ترین بستر دموکراسی است». پیش‌تر حنیف اتمر، از چهره‌های سیاسی که اخیرا در تبعید تشکل سیاسی را نیز اعلام کرد، فدرالیسم را معادل با «افغانستان ملوک‌الطوایفی» خوانده و مخالفت کرده است.
آقای سپنتا بدون نام بردن از همکار پیشین خود اما در توییتی نوشته است که «شؤنیسم و نابخردی سیاسی اگر با هم در آمیختند، نتیجه‌اش کیهانی از سلطه‌طلبی و دشمنی با عدالت است. فدارالیسم و تمرکز‌زدایی گسترده‌ترین بستر دموکراسی است و هیچ سنخیتی با فؤدالیسم ندارند؛ در غیر آن اکثریت کشور‌های دارای دموکراسی از امریکا تا هند و دیگران باید فیودالی می‌بودند.»
اخیرا، مارشال دوستم و سرور دانش معاونان پیشین رئیس جمهوری خواستار نظام فدرالی در افغانستان شده‌اند.
طالبان گفتگو برای ایجاد دولت فراگیر یا تغییر نظام را منتفی می‌داند، برخی از مقام‌های طالبان از نظام متمرکزحمایت کردند. در دولت فعلی طالبان، رهبر در راس نظام و نخست وزیر همراه با سه معاون سیاسی، اداری و اقتصادی امور را پیش می‌برند.
در همین حال حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی حکومت پیشین که به تازگی یک تشکل سیاسی نیز در تبعید ایجاد کرده، می‌گوید «در حالت کنونی فدرالیسم زمینه حاکم‌شدن ملوک‌الطوایفی را فراهم می‌کند». او تاکید کرده که «افغانستان به یک نظام واحد سیاسی نیاز دارد.»
آقای اتمر در مصاحبه با رسانه «ای‌بی‌ان» در پاسخ به سوالی در مورد موضع برخی چهره‌های سیاسی از جمله مارشال دوستم و سرور دانش، معاونان پیشین رئیس جمهور که خواهان فدرالی‌شدن افغانستان شدند، گفت: «اگر فدرالیسم حرف خوبی بود وقتی که آنها این موضوع را به محضر مردم افغانستان در لویه جرگه قانون اساسی [۲۰۰۴] پیش کردند، مردم فدرالیسم را رد کردند. قانون اساسی ساخته شد و در قانون اساسی فدرالیسم نیست.»
آقای اتمر نتیجه نظام فدرالی در افغانستان را رفتن به سمت کشور ملوک الطوایفی می‌داند و معتقد است «در حالت کنونی فدرالیسم زمینه حاکم شدن ملوک‌الطوایفی را فراهم می‌کند.»
