نسل‌کشی ، جرمی قدیمی و مفهومی جدید است. البته از یک رهگذر توضیح نسل‌کشی به کسانی که از آن متاثر نشده‌اند سخت به نظر می‌رسد همگان با ضرورت مقابله قانونی با جرم قتل انسان‌ها آشنایند و هر کشوری نیز قانونی برای ممنوعیت و مجازات این جرم دارد.
ولی کشتار جمعی یک گروه از انسان‌ها به دست گروهی دیگر در حوزه مسئولیت حقوقی متفاوتی جای می‌گیرد.
قبل از پیدایش سلاح‌های کشتار جمعی هیچ انسانی به تنهایی نمی‌توانست یک میلیون انسان دیگر را به قتل رساند و به افراد زیادی نیاز داشت که وی را در این کشتار هولناک یاری نمایند. بنابراین ،این عمل رفتار عده بسیاری بر علیه دیگران بود . در اصل نسل‌کشی رفتار گروهی خاص بر ضد گروهی است .
قبل از پیدایش سلاح‌های کشتار جمعی هیچ انسانی به تنهایی نمی‌توانست یک میلیون انسان دیگر را به قتل رساند و به افراد زیادی نیاز داشت که وی را در این کشتار هولناک یاری نمایند. بنابراین ،این عمل رفتار عده بسیاری بر علیه دیگران بود . در اصل نسل‌کشی رفتار گروهی خاص بر ضد گروهی است .
در دهه‌های اخیر نسل‌کشی به نام اکثریت بر علیه اقلیت صورت گرفته است .
دو جنگ جهانی قرن بیستم ،عناصر نژادی ،زبانی و قومی لازم برای فوران نفرت،خشونت و کشتار جمعی را فراهم نمود . این نفرت از کجا ناشی میشود ؟ چگونه عده زیادی از مردمان عادی می‌توانند شرکت کنندگان فعالی در چنین اقدامات خشونت بار و مهلکی باشند ؟ چگونه یک کشور می‌تواند این‌گونه خصومت را بر ضد گروهی از مردمان خود برافروزد؟ چه نوع شرایط حادی می‌تواند این نوع کشتار عمومی را باعث شود ؟ چه نوع دید ایدئولوژیک وحشتناکی درباره حال و آینده این فرآیند را هدایت می‌کند؟ این افراد به دنبال ساختن چه نوع جامعه‌ای هستند؟ و چه واژه علمی می‌تواند به طور کامل این اعمال سهمگین را توصیف نماید؟ تاسیس سازمان ملل دومین تلاش جامعه بین‌الملل برای ایجاد حکمرانی جهانی در پی یک جنگ جهانی بود .
دو جنگ جهانی قرن بیستم ،عناصر نژادی ،زبانی و قومی لازم برای فوران نفرت،خشونت و کشتار جمعی را فراهم نمود . این نفرت از کجا ناشی میشود ؟ چگونه عده زیادی از مردمان عادی می‌توانند شرکت کنندگان فعالی در چنین اقدامات خشونت بار و مهلکی باشند ؟ چگونه یک کشور می‌تواند این‌گونه خصومت را بر ضد گروهی از مردمان خود برافروزد؟ چه نوع شرایط حادی می‌تواند این نوع کشتار عمومی را باعث شود ؟ چه نوع دید ایدئولوژیک وحشتناکی درباره حال و آینده این فرآیند را هدایت می‌کند؟ این افراد به دنبال ساختن چه نوع جامعه‌ای هستند؟ و چه واژه علمی می‌تواند به طور کامل این اعمال سهمگین را توصیف نماید؟ تاسیس سازمان ملل دومین تلاش جامعه بین‌الملل برای ایجاد حکمرانی جهانی در پی یک جنگ جهانی بود .
هر دو تلاش جهانی عادلانه و صلح‌آمیزتری را جستجو می‌کرد . برای ایجاد سازمان ملل لازم بود که مقداری قدرت تقنینی واجرایی به جامعه بین‌الملل واگذار می‌شد و سازمان ملل نیز بایستی قدرتی بیشتر از جامعه ملل می‌داشت . در عین حال که ساختارهای قانونگذاری و اجرایی سازمان ملل برپا می‌شدند دو رکن اصلی منشور جهانی حقوق بشر نیزپایه گذاری شدند . جهان پس از جنگ به اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق ممانعت و مجازات جرم نسل‌کشی،امید زیادی بست . اگر اعلامیه حقوق بشر والاترین اهداف جهانی و آرمان‌خواهانه‌ترین خواست‌های بشر را بازتاب می‌داد کنوانسیون نسل‌کشی نیز در صدد بود تا تاریک‌ترین جنبه عرصه سیاسی- اقدام برای محو دیگر مردمان – را مجازات نماید.
تعریف سازمان ملل از نسل کشی بر چند ویژگی اساسی تاکید دارد :
۱) کشتن تعدادی از یک گروه خاص
۲)واردنمودن صدمات جسمی و روحی شدید به اعضای آن گروه
۳) تخریب عمدی شرایط زندگی آن گروه برای از بین بردن همه یا بخشی از آن گروه انسانی
۴) تحمیل تدابیری برای ممانعت از زاد و ولد در میان آن گروه
۵) انتقال اجباری کودکان آن گروه به گروهی دیگر .
۱) کشتن تعدادی از یک گروه خاص
۲)واردنمودن صدمات جسمی و روحی شدید به اعضای آن گروه
۳) تخریب عمدی شرایط زندگی آن گروه برای از بین بردن همه یا بخشی از آن گروه انسانی
۴) تحمیل تدابیری برای ممانعت از زاد و ولد در میان آن گروه
۵) انتقال اجباری کودکان آن گروه به گروهی دیگر .
یکی از ابعاد محوری جرم نسل‌کشی ماهیت گروهی قربانیان آن است . یک ویژگی اصلی نسل‌کشی این است که این پدیده مجموع صرف میلیون‌ها انسان کشته شده نمی‌باشد . نسل کشی توالی و هدفی بدخواهانه را نشان می‌دهد که در طی آن یک گروه انسانی شناسایی شده و مورد هدف قرار می‌گیرد . اعضای این گروه به طور فزاینده‌ای مورد ارعاب قرار می‌گیرند، محاکمه می‌شوند از اموال و دارایی‌های خود محروم گشته ، اذیت و آزار می‌شوند، از خانه و کاشانه آبا و اجدادی خود رانده می‌شوند و در نهایت در مسیر قتل عام قرار می‌گیرند.
تاریخ نشان می‌دهد که گروه های ملی چگونه به راحتی می‌توانند به قربانی تبدیل شوند . این گروهها بویژه آنهایی که اقلیت خاصی هستند اغلب به عنوان انسان‌هایی پست ترسیم شده و حتی در میان جامعه خود به عنوان بیگانه قلمداد می‌گردند هرچه که ریشه‌های اهریمنی نسل‌کشی بیشتر پا بگیرد قربانیان آن به عنوان تهدیه بزرگ برای کشور خود پنداشته می‌شوند و در نهایت به خاطر رفتارهای فعلی و آتی خیالین مورد هدف و مجازات قرار می‌گیرند .
تاریخ نشان می‌دهد که گروه های ملی چگونه به راحتی می‌توانند به قربانی تبدیل شوند . این گروهها بویژه آنهایی که اقلیت خاصی هستند اغلب به عنوان انسان‌هایی پست ترسیم شده و حتی در میان جامعه خود به عنوان بیگانه قلمداد می‌گردند هرچه که ریشه‌های اهریمنی نسل‌کشی بیشتر پا بگیرد قربانیان آن به عنوان تهدیه بزرگ برای کشور خود پنداشته می‌شوند و در نهایت به خاطر رفتارهای فعلی و آتی خیالین مورد هدف و مجازات قرار می‌گیرند .
قربانیان نسل‌کشی به واسطه حمله‌ای ناگهانی صدمه می‌بینند و این افراد هیچ گاه مثل سابق نخواهند شد چرا که برای همیشه تغییر یافته‌اند. تحقیر، بی‌آبرویی، رنج و درد ، خشونت ، مرگ شمار زیادی از خویشاوندان و آوارگی قهری ،لطمات زیادی به این افراد وارد می‌سازد .
این قربانیان برای روزهای بهتر به گذشته‌های خود نگاه می‌کنند ولی از سوی دیگر مجبورند به جستجوی دردناک و علی‌الظاهر پایان ناپذیر عدالت نیز روی آورند. آنان همچنین از بی‌تفاوتی و کندی سیستم‌های حقوقی ناامید می‌شوند. آنان با انکارهای مستمر مرتکبان نسل‌کشی مواجه گشته و از پیشنهادهای خیرخواهانه دیگران مبنی بر ساختن با زندگی‌شان دلسرد می‌گردند .
قربانیان نسل‌کشی به گونه‌ای رنج می‌برند که دیگران به هیچ وجه از نظر عقلی، احساسی یا اخلاقی نمی‌توانند به طور کامل حال آنان را بفهمند همکاران،دوستان ،همسایگان ،پزشکان ، پرستاران، روزنامه‌نگاران ،حقوقدانان، دانشگاهیان و سیاستمداران هرگز نمی‌توانند این تجربه کابوس‌وار را درک کنند گرچه نسل‌کشی یک جرم قدیمی است ولی یک نگرانی جهانی کنونی نیز می‌باشد گذشته می‌تواند یک هشدار باشد ما نباید شواهد تاریخی را کنار بگذاریم ما بایستی شاهدان عبوس قربانیان بی‌شمار نسل کشی باشیم .
این قربانیان برای روزهای بهتر به گذشته‌های خود نگاه می‌کنند ولی از سوی دیگر مجبورند به جستجوی دردناک و علی‌الظاهر پایان ناپذیر عدالت نیز روی آورند. آنان همچنین از بی‌تفاوتی و کندی سیستم‌های حقوقی ناامید می‌شوند. آنان با انکارهای مستمر مرتکبان نسل‌کشی مواجه گشته و از پیشنهادهای خیرخواهانه دیگران مبنی بر ساختن با زندگی‌شان دلسرد می‌گردند .
قربانیان نسل‌کشی به گونه‌ای رنج می‌برند که دیگران به هیچ وجه از نظر عقلی، احساسی یا اخلاقی نمی‌توانند به طور کامل حال آنان را بفهمند همکاران،دوستان ،همسایگان ،پزشکان ، پرستاران، روزنامه‌نگاران ،حقوقدانان، دانشگاهیان و سیاستمداران هرگز نمی‌توانند این تجربه کابوس‌وار را درک کنند گرچه نسل‌کشی یک جرم قدیمی است ولی یک نگرانی جهانی کنونی نیز می‌باشد گذشته می‌تواند یک هشدار باشد ما نباید شواهد تاریخی را کنار بگذاریم ما بایستی شاهدان عبوس قربانیان بی‌شمار نسل کشی باشیم .
نویسنده: نرگس حسینی
